Digital Gaming: Trend ή το μέλλον του μέσου;

Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο αποφάσισα, με την αγορά ενός PS5 digital, να στραφώ αποκλειστικά στο digital gaming. Η μετατροπή άλλωστε ενός οποιουδήποτε μέσου από την αρχική του μορφή σε ψηφιακή αποτελεί αντικείμενο της δουλειάς μου εδώ και περίπου μία δεκαετία.

Ασκώντας το επάγγελμα του αρχειονόμου έχω μετατρέψει με τις κατάλληλες διαδικασίες εκατοντάδες τεκμήρια όπως μπομπίνες, VHS κασέτες, φωτογραφίες, έγγραφα παντός τύπου, κασέτες ήχου από αναλογική/φυσική μορφή σε ψηφιακή. Έτσι πάρθηκε η απόφαση να κάνω το ίδιο και στο χόμπι μου. Η απόφαση μου αυτή ενισχύθηκε και παγιώθηκε πλέον πριν από περίπου 5 μήνες όταν απέκτησα και ένα Xbox Series S.

Έχει περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα από τότε, οπότε νομίζω είμαι σε θέση να αξιολογήσω αυτή μου την απόφαση, αλλά και να επιχειρηματολογήσω πάνω στα οφέλη της. Αρχικά θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι κατανοώ ότι το αποκλειστικά digital gaming δεν είναι για όλους και φυσικά σέβομαι πλήρως όσους επιλέγουν να έχουν την επιλογή και για physical games. Επίσης να δώσω ένα τεράστιο respect στους συλλέκτες, θέλοντας παράλληλα να τους συμβουλέψω να προβάλλουν όσο μπορούν τις συλλογές τους έχοντας στο μυαλό τους ότι μπορεί να διαθέτουν ένα μικρό gaming μουσείο! Να φροντίζετε τις συλλογές σας (τα physical μέσα θέλουν φροντίδα!) γιατί τις έχετε αποκτήσει με κόπο και χρήμα και να τις φλεξάρετε άφοβα.

Ο χώρος είναι χρήμα

Όσο και αν θαυμάζω τις συλλογές, όσο κι αν χαζεύω άπειρες ώρες στο YouTube βίντεο συλλεκτών δεν μπορώ να μην παραδεχθώ ότι είναι κάτι που εγώ δεν μπορώ να το κάνω. Αρχικά τίθεται το θέμα του χώρου. Έχοντας μεγαλώσει σε μικρό σπίτι και πλέον ζώντας με τη δική μου οικογένεια, το πρόβλημα του χώρου και της διαχείρισής του είναι καθημερινό σε όλα τα φυσικά αντικείμενα που υπάρχουν στα τετραγωνικά του. Οπότε το να δεσμεύσω το οποιοδήποτε  έπιπλο, ράφι, ντουλάπι με games, συλλεκτικές εκδόσεις κλπ. είναι εκ των πραγμάτων σχεδόν αδύνατο. Ίσως με προσπάθεια και κατανόηση από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να ήταν εφικτό, αλλά και πάλι είναι κάτι που δεν το έκανα ποτέ ούτως ή άλλως. Ακόμα και όταν αγόραζα παιχνίδια σε physical μορφή, τα έπαιζα, τα τελείωνα και μετά τα πουλούσα (θα αναφερθώ και στην μεταπώληση παρακάτω).

Καταλήγω λοιπόν ότι το να συλλέγω physical games δεν είναι για μένα. Αντ’ αυτού προτιμώ να έχω την digital βιβλιοθήκη μου η οποία είναι πάντα διαθέσιμη και με το πάτημα του Χ ή του Α σε λίγη ώρα να γίνεται προσβάσιμο το παιχνίδι που θέλω να παίξω. Σίγουρα κάποιος μπορεί να ρωτήσει τι γίνεται σε περίπτωση που δεν υπάρχει σύνδεση στο internet. Θεωρώ λοιπόν ότι πλέον μία σύνδεση στο internet είναι μία υπηρεσία εφάμιλλης σημασίας και χρηστικότητας με τη σύνδεση του ρεύματος ή του νερού. Όπως θα περιμένω να επανέλθει το ρεύμα για να λειτουργήσουν οι συσκευές του σπιτιού έτσι θα περιμένω να αποκατασταθεί το οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να έχει η σύνδεση internet για να παίξω ξανά ένα παιχνίδι.

Συντήρηση και φυσική φθορά

Όπως ανέφερα και στην αρχή του κειμένου τρέφω απεριόριστο σεβασμό στους συλλέκτες, γιατί θεωρώ ότι εκτός από την προσωπική τους ικανοποίηση επιτελούν και ιστορικό έργο. Έχω δει πολλές προσωπικές συλλογές μουσειακού επιπέδου που έχουν τεράστιο ενδιαφέρον τόσο ιστορικό, όσο και για το λεγόμενο gaming preservation. Το ερώτημα που θα ήθελα να θέσω όμως σε έναν συλλέκτη είναι αν γνωρίζει μεθόδους συντήρησης της συλλογής του και αν γνωρίζει και το προσδόκιμο ζωής των τεκμηρίων που διαθέτει. Φροντίζει τα τεκμήρια με τρόπο που θα τα κάνει να αντέξουν στον χρόνο ή θα χαθούν κάποια στιγμή για πάντα και θα χαθεί μαζί τους και ένα κομμάτι της ιστορίας του gaming;

Τα τεκμήρια μιας gaming συλλογής είναι διαφορετικών υλικών όπως πλαστικό, χαρτί, αλλά και οπτικών μέσων, όπως τα CD, DVD, Blu-Ray ακόμα και τα floppy discs. Όλα αυτά τα διαφορετικά υλικά και οπτικά μέσα έχουν ένα συγκεκριμένο προσδόκιμο ζωής, το οποίο μειώνεται αν δεν γίνεται σωστά η συντήρηση τους (βλ. πίνακα για το lifespan των οπτικών μέσων). Επίσης τα μέσα αναπαραγωγής τους (κονσόλες, περιφερειακά, καλώδια, τηλεοράσεις) χαρακτηρίζονται παρωχημένα, όσο η τεχνολογία εξελίσσεται έχοντας και αυτά συγκεκριμένο χρόνο σωστής λειτουργίας.

Παραδείγματα φυσικής φθοράς μέσων Πηγή: Longevity of Recordable CDs, DVDs and Blu-rays — Canadian Conservation Institute (CCI) Notes 19/1 – Canada.ca

Έχοντας όλα αυτά στον νου, θεωρώ ότι ίσως να είναι προτιμότερο τέτοιες συλλογές, που δεν συντηρούνται κατάλληλα, να βρίσκονται σε κάποιο μουσείο, με επαγγελματίες να τις φροντίζουν, προσβάσιμες φυσικά για το κοινό. Ευτυχώς η τεχνολογία μάς προσφέρει ψηφιακά μέσα αναπαραγωγής όπως οι emulators (αν και θεωρείται ακόμα «γκρίζα ζώνη») για να μπορέσει κάποιος να παίξει για παράδειγμα ένα retro παιχνίδι.

Το ζήτημα των προσωπικών  συλλογών είναι τεράστιας σημασίας και ίσως πρέπει να διερευνηθεί αυτόνομα εξετάζοντας και άλλους παράγοντες. Καταλήγω όμως ότι το digital gaming και οι ψηφιακές συλλογές είναι η πιο safe επιλογή για έναν casual gamer που δεν έχει γνώσεις συντήρησης και θέλει απλά να διασκεδάζει με το αγαπημένο του χόμπι. Γνωρίζω ότι πολλοί αντιδρούν θέτοντας και το θέμα της ιδιοκτησίας από την στιγμή που δεν έχουν στην κατοχή τους κάτι «χειροπιαστό» αλλά βρίσκεται σε έναν server ή πίσω από μία συνδρομητική υπηρεσία (πχ. Game Pass). Είναι ζητήματα που χρειάζεται να εξεταστούν ξεχωριστά.

Μεταπώληση και εξοικονόμηση χρημάτων

Αναφέροντας τις «χειροπιαστές» ιδιοκτησίες, το τελευταίο παιχνίδι που είχα αγοράσει σε physical μορφή ήταν το Red Dead Redemption 2 για το PlayStation 4. Είχα πληρώσει 60 ευρώ την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του. Το έπαιξα για περίπου 1 μήνα, το τελείωσα και μετά το πούλησα για 35-40 ευρώ. Το ίδιο έκανα με κάθε παιχνίδι σε physical μορφή που αγόραζα στα PlayStation 3 και PlayStation 4. Με αυτόν τον τρόπο γλίτωνα ένα σημαντικό χρηματικό ποσό που μου έδινε τη δυνατότητα να παίζω περισσότερα παιχνίδια. Όμως αυτό που παρατηρούσα, ειδικότερα στα τελευταία χρόνια χρήσης που έκανα στο PS4 μου, είναι ότι τα περισσότερα παιχνίδια που τελικά αγόραζα ήταν ψηφιακά μέσω του PlayStation Store. Κάτι το share account με φίλους, κάτι οι εκπτώσεις που γίνονται κατά καιρούς στο store αλλά και τα δωρεάν παιχνίδια του PS Plus (ναι, κάποτε ήταν καλά!) μου πρόσφεραν αρκετά παιχνίδια που κάλυπταν τις gaming ανάγκες μου.

Επίσης με τη μετάβαση στη νέα γενιά είδαμε πολλά παιχνίδια να δέχονται τεχνικές βελτιώσεις οι οποίες τις περισσότερες φορές ήταν δωρεάν με την προϋπόθεση φυσικά να κατέχεις το παιχνίδι.  Αυτό είναι κάτι που μπορεί να παρακινήσει τον gamer για δεύτερο playthrough, κάτι που δεν μπορεί να το κάνει αν έχει πουλήσει το physical παιχνίδι ή το ίδιο το μέσο έχει φθαρεί.

Εξετάζοντας και τον οικονομικό παράγοντα είδα ότι τελικά δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη εξοικονόμηση χρημάτων κάνοντας μεταπώληση. Αντίθετα εξοικονόμηση χρημάτων έχω κάνει με την επιλογή μου να αγοράσω το Xbox Series S, απολαμβάνοντας τα οφέλη του Game Pass. Επίσης εκμεταλλεύομαι και τις συχνές προσφορές των online καταστημάτων και στις 2 κονσόλες.  Τονίζω ξανά σε αυτό το σημείο ότι αυτές οι επιλογές είναι προσωπικές, που έγιναν με βάση τις gaming ανάγκες μου και τον οικονομικό προγραμματισμό μου.

Συνδρομητικές και streaming υπηρεσίες

Είναι πασιφανές ότι όλες οι μεγάλες εταιρείες της gaming βιομηχανίας προωθούν το digital gaming που ενισχύεται περισσότερο και με τις συνδρομητικές υπηρεσίες. Το Game Pass της Microsoft θεωρείται console selling service και στα ίδια χνάρια φαίνεται ότι θα βαδίσει και η Sony λανσάροντας αντίστοιχη υπηρεσία. Αν ανατρέξει κάποιος στην Ιστορία της Τεχνολογίας θα δει ότι μεταβάσεις από το ένα μέσο στο άλλο έχουν γίνει σε κάθε φύσεως οπτικοακουστικό υλικό. Στα μέσα αναπαραγωγής εικόνας από τις μπομπίνες, τις BETA κασέτες και τα VHS περάσαμε στα CD-ROM, τα DVD-ROM και τα Blu-Ray discs. Στη μουσική, από τους δίσκους βινυλίου (LP) και τις κασέτες έγινε η μετάβαση στα CDs και στα MP3. Η τωρινή κατάσταση είναι λίγο έως πολύ γνωστή. Streaming υπηρεσίες και πλατφόρμες έχουν κατακλύσει όλο το φάσμα της λεγόμενης οικιακής διασκέδασης (home entertainment).

Timeline εξέλιξης οπτικοακουστικών μέσων

Σίγουρα σε αυτό το σημείο θα μπορούσε να τεθεί το ζήτημα της ιδιοκτησίας. Κατά πόσο δηλαδή ανήκει σε κάποιον ένα μέσο το οποίο είναι ψηφιακό, βρίσκεται σε κάποιον server και δεν είναι χειροπιαστό. Στις ταινίες/σειρές και στη μουσική, οι συνδρομητικές υπηρεσίες και πλατφόρμες λειτουργούν ως πάροχοι περιεχομένου το οποίο έχει τη λογική της ενοικίασης. Ουσιαστικά κάποιος έχει πρόσβαση σε αυτό το περιεχόμενο όσο πληρώνει το ανάλογο αντίτιμο και είναι ενεργή η συνδρομή του. Στο gaming υπάρχουν φυσικά αυτές οι υπηρεσίες, αλλά υπάρχουν και οι digital βιβλιοθήκες. Σε μία digital βιβλιοθήκη υπάρχει η συνθήκη της κτήσης ενός παιχνιδιού που έχει αγοραστεί, απλά είναι σε ψηφιακή μορφή.

Συνοψίζοντας

Πάντα οι μεταβάσεις και οι αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας έχουν αντικειμενικές δυσκολίες και βγάζουν αρκετό κόσμο εκτός του comfort zone του. Ειδικότερα στον τεχνολογικό τομέα οι αλλαγές γίνονται πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άλλο. Το αν θα επιλέξει κάποιος να είναι μέρος αυτών των αλλαγών και με ποιον τρόπο έχει να κάνει με τα προσωπικά του κριτήρια, τα οικονομικά κριτήρια, αλλά και τη διάθεση να αλλάξει κάποιες τις συνήθειες του.

Προσωπικά, έχοντας εξετάσει όλα αυτά που αναλύω σε αυτό το κείμενο, έκανα την ολική μετάβαση στο digital gaming έχοντας κάνει και κάτι αντίστοιχο στις ταινίες/σειρές, αλλά και στην μουσική. Υπάρχουν σίγουρα πολλά θετικά αλλά όλα φυσικά στο τέλος είναι θέμα επιλογών. Η τεχνολογία βοηθάει να υπάρχει μία ευελιξία ως προς τα μέσα που χρησιμοποιούμε για τη διασκέδαση μας και τα χόμπι μας. Στο τέλος ο καθένας επιλέγει αυτό που του ταιριάζει.