Έγινε θέμα πριν από την κυκλοφορία του: η λογοκρισία του Martha is Dead στις κονσόλες PlayStation.
Ορθώς επιβλήθηκε λογοκρισία στο Martha is Dead, όμως; Έχει σημασία λίγο context. Στο Martha is Dead παίρνουμε τον ρόλο της Giulia, της δίδυμης αδερφής της Martha που… πέθανε, όπως λέει και ο τίτλος. SPOILERS παρακάτω.
Όταν η Giulia βρίσκει την αδερφή της νεκρή, πνιγμένη στη λίμνη, ξεκινά μια αλυσιδωτή αντίδραση γεγονότων. Η μητέρα των αδερφών είχε μια ξεκάθαρη προτίμηση για τη Martha και όταν εκείνη πεθαίνει η αδερφή της καταλήγει να παίρνει τη θέση της. Τυχαίνει τη μέρα του θανάτου της να έχουν αλλάξει ρούχα μεταξύ τους και, όταν η μητέρα δείχνει πως νομίζει ότι η Giulia είναι νεκρή, εκείνη δεν αποκαλύπτει την αλήθεια.
Στη συνέχεια, παίζουμε ως Giulia αλλά όλοι πιστεύουν ότι είμαστε η Martha. Περισσότερο context: βρισκόμαστε στην εποχή του Β’ Παγκόσμιου, και ο πατέρας των διδύμων είναι Γερμανός υψηλόβαθμος στον στρατό.
Τελικά, το Martha is Dead δεν είναι παιχνίδι τρόμου με τη συμβατική έννοια: δεν πετάγονται πλάσματα, δεν τριγυρνάμε σε σκοτεινά σοκάκια, δεν μας κυνηγάνε, δεν προσπαθούμε να επιβιώσουμε. Είναι, κατά κύριο λόγο, ένα walking simulator με ελαφρύ κομμάτι γρίφων. Ο τρόμος προσπαθεί να έρθει μέσω του σεναρίου.
Έχουν οι σοκαριστικές σκηνές λόγο ύπαρξης;
Πέφτουν βόμβες, έχουμε ως υπόβαθρο μια σκοτεινή εποχή για την ανθρωπότητα, οι γονείς των διδύμων παρουσιάζουν κάποια πολύ σκοτεινά χαρακτηριστικά και εκείνες το ίδιο. Οι βάσεις είναι ενδιαφέρουσες, αλλά, σε γενικές γραμμές, δεν πρόκειται για πετυχημένο εγχείρημα, δυστυχώς.
Περισσότερο προσπαθεί να σοκάρει παρά να τρομάξει βαθιά. Ένα τόσο ενδιαφέρον πρότζεκτ, ένα τόσο ελκυστικό κόνσεπτ, καταλήγει να είναι το υπόβαθρο για μια συγκεχυμένη ιστορία και για μερικές ακραία βίαιες σκηνές. Το θέμα όμως είναι ένα: οι σκηνές αυτές, έχουν λόγο ύπαρξης;
Και ναι, και όχι. Κυρίως, έχουμε δύο στιγμές που πιθανώς έφεραν τη λογοκρισία στο Martha is Dead σε PlayStation (και μάλιστα δεν μιλάμε για πλήρη λογοκρισία, αφού οι σκηνές παραμένουν -απλώς δεν είναι playable). Υπάρχουν, πράγματι, προειδοποιήσεις και επιλογές για censor, αλλά πέρα από αυτές, το ζήτημα είναι αν, στη βάση τους, οι βίαιες σκηνές εξυπηρετούν κάτι και ειδικότερα αν το ότι είναι playable έχει νόημα.
Οι προειδοποιήσεις στην αρχή:
Η πρώτη σκηνή
Η πρώτη φορά που βλέπουμε κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί αιτία για λογοκρισία στο Martha is Dead, έρχεται στην αρχή περίπου του παιχνιδιού. Όταν έχει πάρει τη θέση της αδερφής της, η Giulia βλέπει ένα όνειρο: σκίζει το δέρμα του προσώπου της Martha, σιγά-σιγά, μετά της αφαιρεί το πρόσωπο και το φοράει σαν μάσκα.
Στην κανονική του μορφή, το παιχνίδι μάς βάζει να παίξουμε αυτή τη σκηνή, να κόψουμε το δέρμα πατώντας τα κατάλληλα πλήκτρα και μετά να το φορέσουμε. Αυτό γίνεται για να μπούμε στον ρόλο της Giulia, στο πετσί της, να δούμε την ιστορία από τα μάτια της και να καταλάβουμε καλύτερα τους σκοπούς, τις ανησυχίες και γενικότερα την ιδιοσυγκρασία της. Ναι, είναι μια σκηνή που χωρά στο πλαίσιο της ιστορίας και πράγματι το ότι είναι playable, αν και είναι σκληρό, δικαιολογείται. Αυτό που δυστυχώς δεν δικαιολογείται εύκολα είναι η σκηνοθεσία.
Σε πολλές στιγμές το παιχνίδι προσπαθεί να σοκάρει με τον τρόπο που απεικονίζει τις σκηνές του, με ζουμ σε κομμένα πρόσωπα και με λήψεις που παραμένουν πολλή ώρα σε επίμαχα σημεία. Δεν πρόκειται για έργο τέτοιου τύπου, για gorefest, για «σπλατεριά», για Giallo ή κάτι άλλο παρόμοιο. Αντίθετα, το Martha is Dead προσπαθεί να συνδυάσει λίγο folk horror με μια βίαη ιστορία και ένα υπόβαθρο στον Δεύτερο Παγκόσμιο, για να μας δείξει ένα σκοτεινό σενάριο που προσπαθεί να σκαρφαλώσει μέσα μας και να μας φέρει εφιάλτες.
Οι εικόνες τέτοιου τύπου είναι κάπως περιττές και πολύ προφανείς -θα ήταν προτιμότερη μια άλλη προσέγγιση. Όπως και να ‘χει, αυτή είναι η προσέγγιση των δημιουργών και η πρώτη σκηνή, αυτή που έγινε και γνωστή πριν από την κυκλοφορία, είναι ανεκτή και δικαιολογείται, καθώς είναι ενταγμένη στο πλαίσιο της πλοκής.
Η δεύτερη, όμως, ξεφεύγει λίγο.
Την επόμενη φορά που συμβαίνει κάτι τόσο ακραίο, μετά από 5-6 ώρες στο παιχνίδι -κατά τις οποίες κυρίως κάνουμε βόλτες με ποδήλατο, στέλνουμε σήματα Μορς σε παρτιζάνους, ρίχνουμε κάρτες Ταρό και φωτογραφίζουμε φαντάσματα- η κατάσταση φέυγει ελαφρώς εκτός του ορίου που θέτει το παιχνίδι. Χωρίς επαρκείς εξηγήσεις, καλούμαστε να σκίσουμε την κοιλιά της Martha για να δούμε αν είναι έγκυος.
Ωστόσο, είναι πάλι η σκηνοθεσία που έχει το βασικό πρόβλημα. Σκίζουμε την κοιλιά με ψαλίδι, σε πρώτο πρόσωπο (δεν είναι playable στο PlayStation, αλλά στις άλλες πλατφόρμες είναι -θα δείτε εξάλλου πως μέχρι ένα σημείο υπάρχουν button prompts) και μετά βάζουμε το χέρι μέσα στην τρύπα για να βρούμε το έμβρυο. Στη συνέχεια, το πιάνουμε, το βγάζουμε έξω, το αφήνουμε πάνω στο στήθος της νεκρής αδερφής μας και το φωτογραφίζουμε.
Η πρωταγωνίστρια μοιάζει σχεδόν να το απολαμβάνει, κάνει αχρείαστες κινήσεις και τελικά δεν είναι ακριβώς κατανοητός ο λόγος που συμβαίνουν όλα αυτά, όπως συμβαίνουν. Στο τέλος το παιχνίδι προσπαθεί να τα βάλει σε σειρά και να τα εξηγήσει κάπως, αλλά το κάνει βιαστικά και δεν τα καταφέρνει. Είναι λογικό να οδηγηθείς στο συμπέρασμα ότι σκηνές σαν κι αυτή έχουν σχεδιαστεί για να σοκάρουν, και μοιάζουν κάπως εκτός context. Το ότι είναι playable δικαιολογείται στην πρώτη περίπτωση, στη δεύτερη όμως θα μπορούσε και να μην είναι.
Δείτε τις δύο σκηνές
(ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ SPOILERS ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ), δείτε τες στο κανάλι μας στο YouTube, πατώντας εδώ.
Υπάρχουν και κάποιες μικρότερου βεληνεκούς αλλαγές στην έκδοση του PlayStation, κάπως αχρείαστες, ενώ βλέπουμε και μερικές ακόμα σκηνές που μπορούν να ενοχλήσουν, αλλά οι δύο αυτές είναι οι βασικές. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για ένα ενδιαφέρον εγχείρημα που δυστυχώς δεν καταφέρνει να πετύχει τους σκοπούς του. Ωστόσο, υπάρχει σαφής προειδοποίηση στην αρχή, υπάρχει mode που αφαιρεί τις επίμαχες σκηνές, ενώ δίνεται και η δυνατότητα να κάνουμε skip.
Με όλα αυτά δεδομένα, αν και πρόκειται για κάπως επιφανειακού τύπου gore σε σχέση με αυτό που επιδιώκουν οι δημιουργοί και είναι αταίριαστο σε σημεία, αλλά και σκηνοθετημένο με μη ικανοποιητικό τρόπο, η λογοκρισία στο Martha is Dead φαίνεται αχρείαστη και περιττή, αλλά και λίγο δυσνόητη ως επιλογή.
