Το Spider-Man: Across the Spider-Verse είναι τόσο εντυπωσιακό, οπτικοακουστικά και σεναριακά, που σε κάνει να αναρωτιέσαι γιατί υπάρχουν ακόμη υπερηρωικές ταινίες live action.
Μετά το εξαιρετικό προηγούμενο μέρος της τριλογίας, η οποία θα ολοκληρωθεί το 2024 με το Beyond the Spider-Verse, περιμέναμε με ανυπομονησία να δούμε πώς θα συνεχιστεί η ιστορία του Miles Morales (Shameik Moore), στο Spider-Man: Across the Spider-Verse.
Αναμφίβολα, ξέραμε ότι θα δούμε άλματα στο πολυσύμπαν, εντυπωσιακή οπτικοακουστική παρουσίαση και τις προσπάθειες του πρωταγωνιστή να αντεπεξέλθει στον νέο του ρόλο, αυτόν του μοναδικού Spider-Man της πόλης, στο σύμπαν του.
Η δεύτερη ταινία της τριλογίας προσφέρει όλα αυτά, αλλά εισάγει και νέα στοιχεία, πολύ σωστά σχεδιασμένα για να ταιριάζουν στο ύφος, αλλά και για να προχωρήσουν μπροστά την πλοκή και τις φιλοδοξίες του Spider-Verse. Παρακάτω, υπάρχουν κάποια spoilers για την πρώτη ταινία, το Into the Spider-Verse.
Spider-Man: Across the Spider-Verse: Φιλόδοξο και πιο σκοτεινό από ποτέ
Πράγματι, η δεύτερη ταινία είναι πολύ πιο φιλόδοξη από την πρώτη, με αστείρευτη έμπνευση, δεκάδες ιδέες που εκρήγνυνται συνεχώς, αλλά και σημαντικό άλμα όσον αφορά στην εικόνα, με περισσότερα τρικ και πιο περίπλοκο σχεδιασμό.
Το Spider-Man: Across the Spider-Verse είναι μια γιορτή: γιορτάζει δεκαετίες κυκλοφοριών υπερηρωικών κόμικ, γιορτάζει το άνοιγμα του μέσου σε ευρύτερο κοινό μέσω και των ταινιών, γιορτάζει την ύπαρξη του Spider-Man σε όλες τις εκδοχές του.
Ταυτόχρονα, η νέα ταινία αναρωτιέται: τι σημαίνει να είσαι ο Spider-Man; Τι χρειάζεται να έχεις, ποιος πρέπει να είσαι για να φορέσεις τη στολή του;
Αυτό που μας δίνει τελικά το Across the Spider-Verse είναι το αποτέλεσμα της ύπαρξης πολλών εκδοχών του ήρωα, ένα σημείο καμπής για το franchise, σε μια από τις σκοτεινότερες και πιο στενάχωρες, αλλά και μία από τις πιο αστείες και διασκεδαστικές εκδοχές ιστορίας Spider-Man.
Το Across the Spider-Verse αποδεικνύει την ικανότητα των σεναριογράφων του να πηδούν από το ένα στιλ στο άλλο: τη μια στιγμή βλέπεις μια αστεία μάχη, γελάς δυνατά αρκετές φορές, ακριβώς την επόμενη θα συγκινηθείς, μετά θα στεναχωρηθείς, πολλές φορές εν μέσω της φρενήρους δράσης που χαρακτηρίζει τον ρυθμό της αφήγησης.
Ασταμάτητή δράση, αφήγηση μέσω της εικόνας
Η ταινία αυτή δεν μας δίνει πολύ χρόνο να αναπνεύσουμε, να επεξεργαστούμε ό,τι βλέπουμε. Αυτό μπορεί να είναι ένα από τα ελαττώματά της, αλλά, την ίδια ώρα, είναι και ένα στοιχείο που τη χαρακτηρίζει και την κάνει να ξεχωρίζει.
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πώς η δράση είναι ασταμάτητη για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αλλά και το πώς κατά τη διάρκεια των σκηνών αυτών παρεμβάλλονται απρόσμενα σημαντικά κομμάτια του storytelling.
Εξάλλου, ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του Across the Spider-Verse είναι ο τρόπος που αξιοποιεί το μέσο του. Αντί να προχωρά την πλοκή αποκλειστικά μέσω διαλόγων, επιλέγει να χρησιμοποιήσει την εικόνα για να αφηγηθεί τις ιστορίες του και να αναπτύξει τους χαρακτήρες που τις πλαισιώνουν.
Η εικόνα, τα γραφικά, ο σχεδιασμός… όλο το πακέτο της εικαστικής παρουσίασης, γενικά, έχει σχεδιαστεί με πολλή προσοχή. Σε κάθε σύμπαν όπου ταξιδεύουμε μαζί με τον Miles Morales, βλέπουμε διαφορετικά σχέδια, άλλα χρώματα, που περιγράφουν τα συναισθήματα των χαρακτήρων, σε ξεχωριστό ύφος κάθε φορά και σε συνεχή εναλλαγή εικόνων που μπορούν να γίνουν αφίσες.
Οι χαρακτήρες ακολουθούν την ίδια προσέγγιση, με αλλαγές στο frame rate μέσα στη δράση, σκίτσα να παλεύουν με φιγούρες φτιαγμένες με γραφικά υπολογιστή, με συνδυασμούς διαφόρων τεχνοτροπιών, που λειτουργούν άψογα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένας villain της ταινίας, ο The Spot. Στην αρχή, ξεκινά ως ένας χαλαρός «κακός» που φέρνει γέλιο με τον άτσαλο τρόπο που μάχεται. Στη συνέχεια, όμως, και καθώς η ταινία κάνει βουτιά στο παρελθόν του και μας εξηγεί τον λόγο που έγινε όπως τον βλέπουμε, ο Spot αποκτά ένα πιο άγριο περίβλημα, πιο τρομακτικό.
Για να μεταδοθεί αυτό στο κοινό της ταινίας, αξιοποιείται η πολύ αξιόλογη ερμηνεία του Jason Schwartzman, φυσικά, αλλά όχι μόνο· το ανάλαφρο CGI γίνεται εξωφρενικά σκιτσαρισμένο χαρτί, ασπρόμαυρο, ατημέλητο, γεμάτο με απειλητικές πιτσιλιές. Το αποτέλεσμα είναι συγκλονιστικό και πάρα πολύ επιδραστικό, πετυχαίνει πλήρως κάθε σκοπό των δημιουργών.
Gwen Stacy, MVP
Επίσης, εξαιρετική δουλειά έχει γίνει στην ανάπτυξη της Gwen Stacy, που πλέον έχει πολύ μεγαλύτερο και πιο σημαντικό ρόλο.
Από την πρώτη σκηνή, η οποία «ανήκει» στην Gwen και τραβά αμέσως την προσοχή, φαίνεται ότι η Stacy θα βρίσκεται τώρα στον πυρήνα της αφήγησης.
Αυτό που είναι εντυπωσιακό, ωστόσο, είναι ο τρόπος με τον οποίον οι σεναριογράφοι έχουν εντάξει την Gwen Stacy στο κέντρο της ιστορίας.
Ο Miles Morales έχει μείνει μόνος του, με νεκρό τον Peter Parker της δικής του πραγματικότητας και με τους υπόλοιπους φίλους του εξαφανισμένους στους δικούς τους κόσμους.
Ο πρωταγωνιστής δεν έχει τρόπο να μεταφερθεί σε άλλη πραγματικότητα, τουλάχιστον όχι χωρίς συνέπειες, και μένει να προσπαθεί να διαχειριστεί την «πραγματική» ζωή του: το σχολείο, τις κοινωνικές σχέσεις με άτομα που δεν μπορούν να τον καταλάβουν όσο θα ήθελε -και σίγουρα όχι όσο η Gwen ή ο άλλος Parker.
Κάποια στιγμή, εμφανίζεται η Gwen και «ξυπνά» πάλι τη σπίθα του Miles, βάζοντάς τον στο κάδρο της βασικής πλοκής. Αντί, όμως, η Stacy και η εμφάνισή της να αντιμετωπιστούν ως ένας σεναριακός μοχλός για να δοθεί ώθηση στον Miles, γίνεται σοβαρή προσπάθεια πλαισίωσης κάθε αφηγηματικού βήματος σε ένα μεγαλύτερο σενάριο και ανάπτυξης όλων των χαρακτήρων -πολύ αξιόλογος και ο φουτουριστικός Spider-Man, Miguel O’Hara.
Spider-Man: Across the Spider-Verse: Υποδειγματική ανάπτυξη χαρακτήρων
Το γιατί και το πώς η Gwen φτάνει στο σημείο να βρεθεί στον κόσμο του Miles, το γιατί και το πώς έφτασε να είναι όπως τη βλέπουμε στην αρχή της ταινίας, έναν χρόνο μετά το Into the Spider-Verse, εξηγούνται με άριστο τρόπο.
Η προσωπικότητα της Stacy είναι περίπλοκη, τα κίνητρά της αρμόζοντα σε αυτή και οι επιλογές της απόλυτα δικαιολογημένες στο πλαίσιό της.
Βοηθάει πολύ η ερμηνεία της Hailee Steinfeld, που «ζωντανεύει» την Gwen και της δίνει το συναισθηματικό βάθος που χρειάζεται, όταν χρειάζεται, διατηρώντας όλα τα στοιχεία της ανέπαφα και δίνοντας ξεχωριστό βάρος σε κάθε πτυχή του χαρακτήρα της.
Τελικά, η Gwen Stacy είναι ένα από τα δυνατότερα «χαρτιά» του Across the Spider-Verse. Πάντως, ο Miles Morales παραμένει βασικός πρωταγωνιστής και παραμένει εξαιρετικός ως τέτοιος.
Η ιστορία του Miles είναι γεμάτη με ανατροπές, αξιοποιεί ιδανικά το multiverse και το παρελθόν του Spider-Man στην οθόνη και στις σελίδες των κόμικ, ενώ, παράλληλα, αποφεύγει την πλέον κλασική δομή με τους villains και τη σωτηρία της πόλης, του κόσμου, του σύμπαντος.
Εδώ, το σενάριο είναι πιο προσωπικό, ασχολείται σε βάθος με τον Spider-Man και τις διάφορες εκδοχές του, αποδομώντας το υπερηρωικό είδος και τον ίδιο τον ήρωα, αλλά και το τι σημαίνει «canon» σήμερα.
Βασικός κορμός για το σενάριο είναι οι προσωπικοί στόχοι, η απώλεια και η μοναξιά που συνοδεύουν τη ζωή ενός υπερήρωα όπως ο Spider-Man, αλλά και το ερώτημα: αν έπρεπε να διαλέξεις, θα έσωζες ένα αγαπημένο σου πρόσωπο ή όλον τον κόσμο;
Έχοντας αυτές τις ιδέες σε πρώτο πλάνο, το σενάριο γίνεται πιο σκοτεινό απ’ ό,τι συνηθίζεται σε ιστορίες του Spider-Man, αλλά δεν χάνει ποτέ τη ζωντάνια του και καταφέρνει να «σκοτεινιάσει» διατηρώντας τα βασικά του γνωρίσματα.
Σε κάποια σημεία, μάλλον αναπόφευκτα, η μεγάλη ταχύτητα, οι πολλές πληροφορίες και η πολυπλοκότητα του σεναρίου κάνουν την παρακολούθηση κάπως δύσκολη, ενώ, πάλι αναπόφευκτα μάλλον, γίνεται και λίγη «μόστρα», με ιδιαίτερα εντυπωσιακές εικόνες και ιδέες, που όμως τελικά μπαίνουν στη μέση της αφήγησης και της ροής της.
Οι στιγμές αυτές δεν είναι πολλές, αλλά μια καλύτερη διαχείρισή τους θα μπορούσε να κόψει τη μεγάλη διάρκεια από τις περίπου δυόμιση ώρες στις δύο, ενδεχομένως. Επίσης, καθώς πρόκειται για το μεσαίο μέρος της τριλογίας, η κλιμάκωση πάσχει ελαφρώς και η ταινία κλείνει με cliffhanger.
Εντυπωσιακό οπτικοακουστικά, με αξιομνημόνευτους χαρακτήρες και καλογραμμένο σενάριο
Πάντως, ακόμα και στις σκηνές που η ταινία κάνει show off, υπάρχουν αρκετά πράγματα να εκτιμήσεις. Το animation είναι πιθανότατα το πιο εντυπωσιακό που έχουμε δει ως τώρα, με τις συχνές εναλλαγές του, την τεχνική του αρτιότητα και τη χρήση του ως αφηγηματικού μέσου.
Τα πρόσωπα είναι εκφραστικά, οι σκηνές καδράρονται ιδανικά (σε έναν διάλογο, ο Miles και η Gwen μιλούν για ό,τι έγινε μεταξύ των δύο ταινιών καθισμένοι ανάποδα μπροστά από την πόλη), το χιούμορ είναι πραγματικά αστείο και κάποιες φορές βασίζεται, και αυτό, στις εκφραστικές κινήσεις των χαρακτήρων.
Η μουσική στηρίζει άριστα ό,τι βλέπουμε στην οθόνη, δίνει ξεχωριστό «άρωμα» σε κάθε χαρακτήρα, ενισχύει σωστά τις συναισθηματικά φορτισμένες σκηνές και τη δράση.
Οι μάχες είναι πιο εντυπωσιακές από ποτέ, μεγαλύτερες σε έκταση και γεμάτες με ιδέες και κόλπα. Θα δείτε τον Miles να παλεύει στο πλευρό πολλών άλλων Spider-People, με εντελώς διαφορετικό σχεδιασμό για τον καθένα, με ξεχωριστές κινήσεις και με μια απροσδόκητα σοβαρή προσπάθεια ανάπτυξης ακόμα και χαρακτήρων με πολύ μικρούς ρόλους.
Ξεχωρίζει ο Spider-Punk, ένας Spider-Man με μοϊκάνα, που αράζει σε pub και πάει κόντρα στο κατεστημένο -αν και η συχνή χρήση του ως punchline μπορούσε να περιοριστεί.
Σε κάθε περίπτωση, το Spider-Man: Across the Spider-Verse είναι ένα ιδανικό σίκουελ, ένα δεύτερο μέρος που χτίζει σε ό,τι έκανε ο προκάτοχός του και αναπτύσσει τις ιδέες που παρουσίασε το 2018, για να μας δώσει ένα καλογραμμένο σενάριο, πλαισιωμένο με ένα υπέροχο καστ που ερμηνεύεται άψογα από τους ηθοποιούς.
Ταυτόχρονα, μας δίνει μια από τις καλύτερες εκδοχές του multiverse ως κόνσεπτ, μια βουτιά στο canon του Spider-Man που αναμένεται να αγγίξει fans που διάβαζαν από παλιά τα κόμικ. Όλα αυτά, ενώ παραμένει κορυφαίο οπτικοακουστικά και περιλαμβάνει μερικές από τις πιο εντυπωσιακές υπερηρωικές μάχες που έχουμε δει ποτέ.
Βλέποντας την ταινία αυτή, δεν μπορείς να μην αναρωτηθείς: γιατί δεν αξιοποιείται πιο συχνά το animation με αυτόν τον τρόπο, σε τέτοιο στιλ και τέτοιο μέγεθος, ώστε να «ξεκλειδώνονται» οι δυνατότητες μιας υπερηρωικής ταινίας στο έπακρο και να ξεπερνιούνται οι περιορισμοί του live action.
Η μετάφραση στα Ελληνικά
Στα Ελληνικά, ο τίτλος της ταινίας έχει μεταφραστεί ως «Spider-Man: Ακροβατώντας στο Αραχνο-Σύμπαν». Η μετάφραση στους υπότιτλους είναι πολύ αξιόλογη και έχει γίνει πολύ καλή προσπάθεια μετάδοσης του χιούμορ σε ύφος πιο γνώριμο και με πιο ταιριαστές λέξεις για τη γλώσσα. Το «whatever», ας πούμε, γίνεται «κλάιν», ενώ υπάρχουν λέξεις όπως «φασαίος» και φράσεις όπως «Σποτ βάλε ένα στοπ» ή «σποτάρετε τον σποτ».
Φαντάζομαι ότι κάπως έτσι θα μιλούσαν οι χαρακτήρες της ταινίας, εάν μιλούσαν Ελληνικά. Οι αστείοι διάλογοι παραμένουν αστείοι στην ελληνική εκδοχή τους, το σενάριο γίνεται κατανοητό μέσω των υποτίτλων και, γενικά, έγινε καλή δουλειά.
- Ναι ή όχι; Ναι, χωρίς αμφιβολία. Το Spider-Man: Across the Spider-Verse αξιοποιεί άψογα το μέσο του και είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του ήρωα, αλλά και του είδους γενικότερα. Ό,τι πρέπει, επίσης, όσο περιμένουμε το Marvel’s Spider-Man 2.
Το τρέιλερ στα Ελληνικά:
Η ταινία κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους την Πέμπτη, 1 Ιουνίου 2023, από τη Feelgood Entertainment, με ελληνικούς υπότιτλους και μεταγλωττισμένη. Λάβαμε πρόσκληση από τη Sony και τη Feelgood για να παρακολουθήσουμε το Spider-Man: Across the Spider-Verse.